فرنکتومی یک روش جراحی برای تغییر فرنوم است که حرکت بافت را محدود می‌کند. معمولاً قسمت کوچک از بافت مرتبط با لب بالایی، زبان یا لب پایینی در دهان قرار دارد. معمولاً یک طرف فرنوم به یک قسمت عضلانی مانند زبان یا لب در بدن متصل می‌شود و طرف دیگر آن به یک بخش ثابت بدن مانند کف دهان در موارد مربوط به زبان یا لثه در موارد مربوط به لب بالایی.محدودیت زیاد حرکات زبان لزوماً خوب نیست زیرا می‌تواند در عملکرد عادی اختلال ایجاد کرده و نیاز به فرنکتومی را افزایش دهد.

زمانی که بافت عضلانی به لب بالایی یا لب پایینی یا کف دهان متصل شده باشد در تکلم اشکال ایجاد می‌کند. در این موارد، عمل فرنکتومی برای برداشت بافت اضافی انجام می‌شود و جراح می‌تواند خطرات احتمالی و منافع این عمل را تبیین نماید.

مزایا 

• افزایش کیفیت زندگی
• کاهش ناراحتی در دهان
• بهبود ظاهر کلی صورت به دلیل برداشته شدن فاصله بین دندان‌های بالای جلویی
• بهبود اعتماد به نفس و ارتقای ارتباطات و بیان بهتر احساسات
• بهبود عملکرد بایت و افزایش اشتها

علائم 

در کودکانی که از این بیماری رنج می‌برند علائم مختلفی دیده می‌شود که می‌توان آنها را با انجام عمل فرنکتومی برطرف کرد. برخی از این علائم عبارتند از:

• زبان نوزاد در تغذیه ا اختلال ایجاد می‌کند
•  از سن 12 تا 18 ماهگی کودک ممکن است در سخن گفتن با مشکلاتی مواجه شود.
• کودک ممکن است قادر به حرکت دادن زبان خود نباشد
• در برخی موارد، فرنوم می‌تواند بین دندان‌های جلویی و فک بالا قرار گرفته باشد و مشکلاتی را در هنگام که دندان‌های دائمی کودک می‌خواهند رشد کنند ایجاد کند.
• کودکان بزرگ‌تر ممکن است فرنوم را در زیر زبان خود داشته باشند که به نظر می‌رسد به پایین دندان‌های آنها چسبیده است.
• برای بزرگسالان، در صورت استفاده از دندان مصنوعی، فرنوم در کار آنها اختلال ایجاد می‌کند.

در برخی دیگر از موارد، بیمار ممکن است متوجه وجود علائمی از مشکلاتی که فرنوم آنها را ایجاد کرده است نشود ولی دندانپزشک می‌تواند این علائم را تشخیص دهد. وی می‌تواند تشخیص دهد که آیا فرنوم بافت لثه را از پایین دندان‌های جلویی کشیده است و آیا این مشکلات می‌توانند بیماری‌هایی برای لثه ایجاد کنند یا نه.

انواع

فرنکتومی لینگوال

فرنکتومی لینگوال (زبانی) درمانی است برای آنکیلوگلوسی. با انجام عمل فرنکتومی لینگوال، فرنوم زبان یا بافت زیر زبان برداشته می‌شود. معمولاً اگر این فرنوم به نوک زبان متصل شده باشد در گفتار و تکلم اختلال ایجاد کرده و باعث اشکال در رشد دندان‌ها می‌شود. فرنکتومی لینگوال یک عمل شایع در بین کودکانی است که زیان آنها گره خورده است و در برخی موارد به آن بریدن زبان گفته می‌شود. پس از انجام این عمل معمولاً زبان آزاد شده و می‌تواند به هر سمتی حرکت داده شود.

فرنکتومی لابیال

فرنکتومی لابیال (لبی) در میان افرادی که از دندان مصنوعی استفاده می‌کنند بسیار شایع است همچنین بیماران که بافتی در دهان خود دارند که مرکز لب بالایی و پایینی را به هم متصل کرده و باعث تحلیل لثه می‌شود یا بین دندان‌ها فاصله ایجاد می‌کند. فرنوم متصل از لثه بسیار دور بوده و می‌تواند باعث تحلیل لثه شده و بین دندان‌های جلویی فاصله ایجاد کند. به علاوه بیمارانی که از دندان مصنوعی استفاده می‌کنند غالباً فرنکتومی لب را برای این انجام می‌دهند که دندان‌های مصنوعی در دهان آها بهتر قرار گیرد.

آماده‌سازی

قبل از انجام عمل فرنکتومی روی کودکان، دندانپزشک برخی عوامل را بررسی می‌کند. برخی از این عوامل عبارتند از این که آیا این احتمال وجود دارد که بدون انجام عمل جراحی این عارضه خودبه‌خود بهبود یابد یا نه. مادران باید اول کودکان را برای گفتاردرمانی آماده کنند تا مشخص شد که آیا می‌توان این مشکل را با استفاده از روش‌های کم تهاجمی‌تر مانند تمرینات زبانی که باعث افزایش حرکت پذیری زبان می‌شوند درمان نمود یا نه. ممکن است کودک در وهله اول و قبل از این که زیر عمل سنگین فرنکتومی برود تحت گفتاردرمانی قرار گیرد.

 نحوه انجام عمل

 عمل جراحی 

یکی از روش‌های برداشتن فرنوم استفاده از تیغ و قیچی جراحی اسمت. این یک روش ساده و سریع برای برداشتن فرنوم است. در حالی که هر دو نوع عمل مؤثر هستند اما استفاده از قیچی جراحی به بخیه بیشتری پس از انجام عمل نیاز دارد در حالی که لیزر دزمانی نیاز به بخیه را کاهش می‌دهد و همچنین به میزان زیادی از احتمال خونریزی می‌کاهد. این عمل جراحی یک عمل ساده دندانپزشکی است که هم برای کودکان و هم برای بزرگسالان انجام می‌شود. در این عمل از تیغ جراحی برای بریدن فرنوم استفاده می‌شود.

بخیه‌های جذبی نیز ممکن است برای بستن محل شکاف عمل مورد استفاده قرار گیرند. این عمل در مدت 15 دقیقه انجام شده و در حین انجام عمل بیمار تحت بیهوشی موضعی یا تحت تأثیر آرام‌بخش‌های وریدی قرار دارد. این عمل فقط زمانی انجام می‌شود که فرنوم باعث ایجاد مشکلات جدی مانند درد، توقف عملکردهای طبیعی دهانی، قطع درمان‌های ارتودنسی یا عدم امکان استفاده از دندان مصنوعی شود همچنین این عمل برای کودکانی که در خوردن، بلع یا تکلم مشکل و اختلال دارند نیز انجام می‌شود.

لیزر درمانی 

جراح درحین انجام عمل فرنکتومی بافت اضافی فرنوم را به کمک لیزر از بین می‌برد. لیزر CO2 بهتری روش جراحی لیزری برای انجام عمل فرنکتومی است زیرا هم برش و هم هموستاس به صورت عکس حرارتی به دست می‌آید. زمانی که از لیزر استفاده می‌شود، ناراحتی‌های پس از عمل به حداقل رسیده و غالباً در بیشتر موارد نیازی به استفاده از داروهای مسکن نیست. کودکان کوچک‌تر ممکن است برای انجام این عمل تحت بیهوشی عمومی قرار گیرند تا بتوان این عمل را با این که دردناک نیست به راحتی و با حداقل ناراحتی به اتمام رساند. معمولاً کل فرایند انجام این عمل جراحی در 15 تا 30 دقیقه انجام می‌شود.

دوران نقاهت و بهبودی

دوره بهبودی کامل عمل جراحی فرنکتومی یک یا دو هفته طول می‌کشد. در این مدت ممکن است مادر به کودک داروهای بدون نیاز به نسخه دندانپزشک بدهد تا احساس ناراحتی و تورم کودک کاهش یابد. مادر باید دهان کودک را با محلول آب نمک گرم شسته تا ناحیه درمان شده تمیز بماند. در صورت امکان می‌توان به دقت دندان‌ها را با استفاده از یک مسواک نرم مسواک کرد تا پلاک‌های روی دندان برداشته شده و باعث تحریک لثه نشوند. در این مدت بیمار باید دوباره به مطب مراجعه کند تا در صورتی که بخیه‌ها در دهان او هستند کشیده شوند. در غیر این صورت اگر بخیه‌ها از نوع جذبی بودند نیازی به حضور دوباره بیمار در مطب برای کشیدن بخیه‌ها نیست.

خطرات احتمالی 

عمل جراحی فرنکتومی یک عمل مطمئن و بی‌خطر است؛ مانند هر عمل جراحی دیگر، عفونت و خونریزی ممکن است پس از انجام آن وجود داشته باشد اما هر دوی این عوارض پس از انجام عمل فرنکتومی به ندرت اتفاق می‌افتند. به علاوه، اگر با انجام عمل جراحی مشکل اولیه برطرف نشد ممکن است نیاز به انجام دوباره عمل باشد که در موارد فرنکتومی زبانی زیاد اتفاق می‌افتد؛ به عبارت دیگر، فرنکتومی لابیال برای برداشت فرنوم بین دندان‌های جلوی بالایی معمولاً با موفقیت انجام می‌شود و به ندرت نیاز به تکرار عمل است. آزادی حرکتی زبان در برابر زبان گرده خوردن یا رفع فاصله نازیبا بین دندان‌های جلویی ارزش تحمل کمی ناراحتی را دارد.