گارد دندان وسیله منعطفی است که ورزشکاران برای محافظت از دندان در برابر ضربه از آن استفاده می‌کنند. استفاده از گارد محافظ دندان در فعالیت‌های ورزشی، مورد تایید و تاکید تمامی متخصصین دندانپزشکی است.

آسیب ناشی از دندان قروچه تنها به دندان‌ها محدود نمی‌شود و دیگر سیستم‌های بدن را نیز درگیر می‌کند. اضطراب یا استرس یکی از دلایل اصلی دندان قروچه کردن محسوب می‌شود که سر درد، گرفتگی و درد عضلات صورت، درد گردن و فک و بی‌خوابی را به دنبال دارد. استفاده از نایت گارد از آسیب و صدمه دیدن دندان‌ها و دیگر بخش‌ها در اثر روی هم ساییدن و فشار دادن شبانه دندان‌ها جلوگیری می‌کند. نایت گارد روی سطح دندان‌ها قرار می‌گیرد تا از تماس دندان‌های فک بالا و پایین با یکدیگر جلوگیری کند.

گارد دندان‌

دلیل استفاده از محافظ دندان

گارد دندان با جلوگیری از قفل شدن فک مانع بروز آسیب‌هایی جدی مانند شکستگی دندان، شکستگی فک، خونریزی داخل مغز و آسیب دیدن گردن می‌شود. گارد دندان با دور کردن بافت نرم حفره دهان از دندان‌ها از پاره شدن و کبودی لب‌ها و گونه‌ها به ویژه در طول درمان ارتودنسی جلوگیری می‌کند. به علاوه این محافظ‌ها شدت و میزان بروز ضربه مغزی را کاهش می‌دهد

انواع متفاوت محافظ دندان

گارد دندان آماده

گاردهای دندانی آماده ارزان‌ترین نوع محافظ‌های دندانی هستند که به دلیل محدودیت دستکاری کردن و کاملاً اندازه نبودن کمترین میزان محافظت را ارائه می‌دهد. گارد دندان آماده تنفس و گفتار را مختل می‌کند، چون فک باید برای در دهان نگه داشتن آن بسته باشد. گاردهای دندانی آماده محافظ صورت محسوب نمی‌شود.

گارد دندانی شکل دهان

گارد دندانی شکل دهان به دو گونه اصلی تقسیم‌بندی می‌شود:

نوع نخست محافظ شل لاینر (shell-liner ) یا پوسته‌ای دارای پوشش است که برای تهیه آن ماده آکریلیک به عنوان پوشش داخلی در پوسته بیرونی ریخته می‌شود. ماده پوشش دهنده داخلی با قرار گرفتن در دهان شکل دندان‌ها را به خود می‌گیرد و کاملاً اندازه می‌شود.

نوع دوم محافظ ترموپلاستیکی یا "بویل اند بایت" (boil-and-bite) است که در آب داغ نرم می‌شود و سپس در دهان گذاشته می‌شود و با انگشت، زبان و گاهی بستن دهان و فشار دادن به خوبی شکل دندان‌ها را به خود می‌گیرد.

محافظ دندانی سفارشی

بهترین نوع محافظ دندانی گارد سفارشی است که توسط دندانپزشکان ساخته می‌شود و بیشترین محافظت را از دندان‌ها به عمل می‌آورد. گارد سفارشی به دلیل ساخته شدن از روی قالب کاملاً راحت است.

مراقبت از محافظ‌های دهانی

- گارد را با صابون و آب سرد (نه داغ) بشویید.

- گارد را قبل از کنار گذاشتن در دهانشویه بیاندازید.

- گارد را هنگام استفاده نکردن در قوطی یا ظرف پلاستیکی با تهویه مناسب بگذارید. ظرف باید چند سوراخ داشته باشد تا گارد خشک نشود.

- چون گرما به گارد آسیب می‌زند، بنابراین آن را زیر نور مستقیم خورشید یا در خودروی دربسته نگذارید.

- ظرف نگهداری باید بزرگتر از اندازه گارد باشد تا گارد خم نشود.

- به هیچ وجه از محافظ‌های دهانی دیگران استفاده نکنید.

- در صورت بروز هرگونه مشکل با دندانپزشک تماس بگیرید.

نایت گارد

نایت گارد با توجه به شدت دندان قروچه، قفل شدن فک و وقفه تنفسی (آپنه) در خواب از پلاستیک منعطف یا مواد سخت ساخته می‌شود. استفاده منظم از نایت گارد از آسیب دیدن دندان جلوگیری می‌کند و ناراحتی‌های ثانویه نشأت گرفته از روی هم ساییدن دندان‌ها را تسکین می‌دهد.

انواع نایت گارد

نایت گارد آماده

نایت گاردهای آماده و تک سایز را می‌توان بدون نیاز به نسخه از داروخانه تهیه کرد. نایت گارد آماده معمولاً از پلاستیک نرم ساخته می‌شود و قیمت پایینی دارد، اما نقطه ضعف آن این است که به خوبی روی دندان‌ها نمی‌نشیند.

نایت گارد بویل اند بایت

نایت گارد بویل اند بایت را نیز می‌توان از داروخانه خریداری کرد. این نوع نایت گارد از پلاستیکی ساخته می‌شود که در دمای محیط سفت و با قرار گرفتن در آب جوش نرم می‌شود. نایت گارد چند دقیقه در آب جوشانده می‌شود تا نرم شود، سپس از آب درآورده می‌شود و روی دندان‌ها گذاشته می‌شود. گارد همان طور که سرد می‌شود، سفت‌تر می‌شود و شکل دندان‌ها را به خود می‌گیرد. این نوع گارد ضخیم‌تر است و استفاده درازمدت از آن ناراحت کننده است. به علاوه چون شکل خود را به مرور از دست می‌دهد، لازم است هر چند وقت یک‌بار فرایند آماده‌سازی آن مجدداً انجام شود.

نایت گارد سفارشی

بهترین روش محافظت در برابر دندان قروچه استفاده از نایت گارد سفارشی است که توسط دندانپزشک ساخته می‌شود. مزیت اصلی این نوع محافظ این است که کاملاً اندازه دهان و دندان‌ها ساخته می‌شود و حرکت طبیعی زبان یا صحبت کردن را مختل نمی‌کند و استفاده درازمدت از آن مشکلی را ایجاد نمی‌کند.

نایت گارد به گونه‌ای ساخته می‌شود که در برابر نیروهای ناشی از سایش دندان‌ها مقاوم باشد و از آسیب دیدن بیشتر دندان‌ها جلوگیری کند. ابتدا از دندان‌ها قالب گرفته می‌شود. قالب پس از خشک شدن با گچ مایع پر می‌شود تا مدل سه بعدی دقیقی از دندان‌ها و دهان تهیه شود. سپس تکنسین گارد را مطابق شکل و انحناهای خاص دهان و دندان‌ها می‌سازد و تراش می‌دهد تا به خوبی روی دندان بنشیند. گارد با توجه به نیاز و شدت دندان قروچه از مواد مختلفی قابل تهیه است.

• لاستیک نرم برای دندان قروچه خفیف
• لمینت دوگانه (دولایه) برای دندان قروچه متوسط
• نایت گارد آکریلیک برای دندان قروچه شدید

تفاوت بین محافظ‌ دندانی ورزشی و نایت گارد دندان قروچه

محافظ دندانی ورزشی و نایت گارد علی‌رغم بعضی نقاط مشترک در کل با یکدیگر متفاوت‌اند. اکثر نایت گاردهای مخصوص دندان قروچه سطح خارجی سختی دارند تا استفاه از آنها به درمان دندان قروچه متوسط تا شدید کمک کند، حال آن که محافظ‌های دهان ورزشی سطح خارجی نرمی دارند. نایت گاردهای بسیار نازکی نیز وجود دارد که برای درمان دندان قروچه خفیف‌تر به کار برده می‌شود.