ایمپلنت دندان
ایمپلنت دندان یک ریشه مصنوعی برای دندان است که فضایی دائمی برای محکم کردن و جایگزینی دندان فراهم میآورد. در مقایسه با دندان مصنوعی، بریج ها و روکشها، ایمپلنتهای دندانی یک روش بلندمدت، محبوب و مؤثر برای افرادی که دندانهای آنها افتاده است یا به مشکلات مزمن دندانی گرفتار هستند میباشد. از آنجا که این ایمپلنتها محکم میشوند، احساس و عملکرد آنها مانند دندان طبیعی است، ایمپلنتهای دندان به سرعت تبدیل به یک جایگزین استاندارد برای دندان شدهاند.
ایمپلنت و مزایای کاشت دندان از اواسط دهه 1960 میلادی برای جایگزین کردن دندانهای طبیعی از بین رفته مورد استفاده قرار میگرفته، اما در سالهای اخیر استفاده از این روش در حوزه دندانپزشکی بهطور مشخص افزایش یافته است. امروزه میتوان از ایمپلنت دندان برای حمایت از روکش که معمولاً بر روی یک دندان قرار میگیرد، حمایت از بریج که برای جایگزینی چند دندان از بین رفته استفاده میشود، یا حتی به عنوان دندان مصنوعی جزئی در دهان استفاده کرد.
بهترین ایمپلنت دندان از ماده تیتانیوم ساخته میشود. این فلز با بافت بدن سازگاری دارد و میتواند به ساختار نگهدارنده و استخوان دندان در طول درمان جوش بخورد. در حقیقت مطالعات انجام شده در این حوزه نشان دهنده شواهد کلینیکی است که بر اساس آنها عوارض ایمپلنت دندان ناچیز است و یک روش بیخطر و در دسترس برای جایگزینی دندانهای از بین رفته و ایجاد ظاهر طبیعی برای طرح لبخند فرد میباشد.
در بسیاری از موارد میتوان کشیدن دندان و کاشت فوری دندان در حفره دندان کشیده شده را در یک روز انجام داد. ایمپلنت فوری غالباً برای دندانهای جلویی انجام میشود. از این روش میتوان برای جایگزینی یک یا چند دندان به طور همزمان بهره گرفت.
مشاوره برای انجام ایمپلنت دندان
اولین قدم برای انجام ایمپلنت، انجام معاینه و سپس مشاوره برای تشخیص اینکه آیا بیمار کاندید مناسبی برای انجام ایمپلنت هست یا خیر میباشد. این کار معمولا شامل استفاده از اشعه ایکس و احتمالا قالبگیری از دندانهای فرد میباشد.
- در حین انجام معاینه، پزشک فضای خالی دندانهای افتاده، و میزان استخوانهای موجود برای محافظت از ایمپلنتها را بررسی میکند. همچنین او با دندانپزشک عمومی مشورت کرده و با کمک بیمار و دندانپزشک عمومی، نوع دندانهای جایگزین که به بهترین وجه نیازهای فرد را برآورده میکنند، را ارزیابی خواهد کرد.
- بررسی سوابق پزشکی بیمار نشان میدهد که آیا بیمار مشکلی که مانع انجام ایمپلنت شود دارد یا خیر.
- گاهی به یک جلسه ملاقات و مشاوره دیگر نیاز است تا کیفیت و اندازهی استخوانهای موجود بررسی شده، تعداد ایمپلنتهای مورد نیاز مشخص شده، و همچنین معلوم شود که آیا برای رسیدن به زیبایی و عملکرد مورد نظر اقدامات دیگری نیاز است یا خیر. اگر بیمار به تازگی مقدار قابل توجهی از استخوان فک را از دست داده باشد، پزشک احتمال انجام جراحی برای افزودن (پیوند) استخوان یا ایجاد استخوان جدید را نیز بررسی میکند.
انواع مختلف ایمپلنتهای دندانی
ایمپلنتهای دندانی تک دندان
وقتی فقط یک دندان را ایمپلنت می کنید، یک ایمپلت دندانی تکی بهترین گزینه است. ایمپلنتهای جداگانه، نیازی به تغییر شکل دندانهای جانبی برای بریج ثابت را ندارند و تمیز کردن اطراف آنها راحتتر است. مانند یک دندان واقعی، ایمپلنت هم مستقل از دندانهای اطرافش است. شما میتوانید مانند همه دندانهای دیگر، آن را مسواک بزنید یا نخ دندان استفاده کنید. دندانپزشک، یک روکش چینی دست ساز روی ایمپلنت قرار می دهد گویی هرگز دندانتان نیفتاده است.
ایمپلنتها برای چند دندان
اگر هنوز چند دندان سالم دارید ولی نمیخواهید دندان مصنوعی متحرک برای قسمتی از دندانها استفاده کنید، پل ایمپلنت مناسبترین گزینه است. پلهای ایمپلنت، ظاهری مانند پلهای چینی قدیمی دارند، غیر از اینکه اینها روی ایمپلنتهای دندانی، بهجای دندانهای طبیعی ثابت میشوند. به این دلیل که ایمپلنتها قویتر از دندانها هستند، ثابت کردن پلهای بلندتر روی آنها، امکانپذیر است. این بدان معنی است که میتوانید دندانهای بیشتری را همزمان، جایگزین کنید. قراردادن همزمان سه یا چهار دندان، غیر معمول نیست. به علاوه اینکه، بریج شما طوری طراحی شده است که مانند دندانهای مجاور به نظر برسد.
ایمپلنت برای کل دهان
در نهایت، امکان جایگزین کردن همزمان همه دندانها وجود دارد. در این صورت، دندانپزشک شما از دندانهای مصنوعی ایمپلنت شده استفاده میکند که روی 4 تا 6 ایمپلنت قرار میگیرد. دندانهای مصنوعی ایمپلنت شده ممکن است متحرک یا همیشه ثابت در جای خود باشند. نوع انتخابی شما، به سلامت دهان و اهداف بلند مدت شما بستگی دارد.
ایمپلنتهای ALL ON 4
در صورت نیاز به بازگرداندن قوس کامل،شما میتوانید از عمل All on 4 استفاده کنید. برخی جراحان چهار ایمپلنت را در فک قرار میدهند و سپس یک قوس دندانی کامی را به آن وصل میکنند و به همین دلیل این نام را برای این نوع از ایمپلنت انتخاب کردهاند. (همه دندان فقط با کاشت چهار ایمپلنت)
مراحل انجام ایمپلنت دندان
توموگرافی کامپیوتری با پرتو مخروطی شکل (CBCT)
پزشک به منظور تشخیص بهتر و تهیه یک برنامه درمانی مناسب برای بیمارانی که حجم استخوانی آنها برای انجام ایمپلنت کم است یا بیمارانی که استخوانهای دندانهای آنها برای ایمپلنت مناسب نیست، هر جا لازم باشد از توموگرافی کامپیوتری با پرتو مخروطی شکل (CBCT) استفاده میکند. این تکنولوژی به پزشک امکان میدهد که هر جا لازم بود برای نصب دقیق و بی خطر ایمپلنت برای بیماران مبتلا به مشکلات دندانی، از نصب ایمپلنت با کمک هدایت کامپیوتری نیز استفاده کند.
کشیدن دندان
تقریبا همیشه دندانهای تک ریشهای کشیده شده و ایمپلنت هم زمان با کشیدن دندان، در محل نصب میشود. در دندانهای چند ریشهای (مولارها) نیز میتوان این کار را انجام داد اما معمولا کشیدن و نصب هم زمان ایمپلنت در دندانهای چند ریشهای باعث میشود ایمپلنت به طور صحیح و مناسب نصب نگردد؛ بنابراین پزشک توصیه میکند که برای نصب ایمپلنت به جای دندانهای چند ریشهای، بیمار بین شش تا هشت هفته صبر کند تا محل دندان کشیده شده بهبود یافته و استخوانهای اطراف بازسازی شوند. در مواردی که باید کشیدن دندان و نصب ایمپلنت به طور جداگانه انجام شوند، کشیدن دندان باعث میشود پزشک بتواند محل را بهتر ارزیابی کرده و محل را برای نصب نهایی ایمپلنت آماده کند.
نصب ایمپلنت
ایمپلنتها طی یک جراحی کوچک در استخوان قرار داده میشوند. در اکثر موارد، ایمپلنتها در مطب و با استفاده از بیحسی موضعی نصب میشوند و بنابراین بیمار میتواند با وسیله نقلیه شخصی تا مطب و سپس منزل رانندگی کند. بیمارانی که مایل باشند میتوانند از داروهای مسکن استفاده کنند. معمولا حدود ۶ تا ۱۲ هفته پس از نصب ایمپلنت، باید هیچ گونه آسیبی به ایمپلنت نرسد تا استخوان اطراف ایمپلنتها رشد کرده و جوش بخورد. در مرحلهی تغییر و جوش خوردن استخوان، فرد در صورت تمایل میتواند از دندان مصنوعی موقت استفاده کند تا در طول درمان بدون دندان نباشد. در مواردی که لازم است قبل از جراحی ایمپلنت، استخوان به طور گسترده بازسازی شود، کل روند درمان به بیش از ۹ ماه افزایش مییابد.
فرآیند نصب ایمپلنت دندان پیوند استخوان
در برخی موارد، استخوان محل ایمپلنت، کیفیت و سایز مناسبی نداشته و نمیتواند از ایمپلنت محافظت کند. این مشکل ممکن است در در اثر آناتومی خاص بدن فرد، وارد شدن یک آسیب یا افتادن دندان و خالی ماندن جای آن برای مدت طولانی ایجاد شده باشد. به هر حال، معمولا مشکل استخوان با پیوند هم زمان استخوان در هنگام انجام ایمپلنت برطرف میگردد. شرایط خاص هر فرد تعیین کنندهی نوع پیوند استخوان مورد استفاده برای فرد خواهد بود، اما معمولا اگر پیوند استخوان هم زمان با نصب ایمپلنت انجام شود، پزشک از مواد مخصوصی برای کمک به استخوان در نگه داشتن ایمپلنت استفاده میکند.
بالا بردن سینوس
گاهی اگر از زاویه عمودی نگاه کنیم میببنیم که بیماران استخوان قسمت سینوسها را از دست دادهاند (استخوان سمت راست و چپِ مولارهای بالا). از بین رفتن این استخوانها علل مختلفی دارد اما معمولا در اثر ” پنوماتیزیشن (گسترش سلولهای هوایی)”، یا “پایین آمدن” سینوسها در اثر افتادن دندان اتفاق میافتد. زمانی که دندانهای این قسمتها بیفتند، به مرور زمان سینوسها پایین آمده، محدود شده و نهایتا مانع نصب ایمپلنت دندان میشود. برای رفع مشکل استخوان در این قسمتها و ایجاد امکان نصب ایمپلنت در این بیماران از “بالا بردن” سینوس یا پیوند استخوان استفاده میشود. با توجه به میزان از دست رفتگی استخوان، میتوان این عمل را قبل یا هم زمان با نصب ایمپلنت انجام داد.
ساخت دندانهای جایگزین
قرار دادن روکش روی ایمپلنتهای دندان نیاز به چند جلسه مراجعه به دندانپزشک عمومی دارد. پس از اتمام دورهی بازسازی استخوان، دندانپزشک یک پست متصل کننده کوچک، به نام اباتمنت به هر ایمپلنت متصل میکند. در نهایت دندانهای دائمی جایگزین به اباتمنتها متصل میشوند. قرار دادن این پست، یا اباتمنت، اغلب توسط دندانپزشک ترمیمی انجام میشود اما میتواند در مطب و توسط دندانپزشک عمومی نیز انجام شود. سپس دندانپزشک قالبهایی از دندانها و اباتمنتها تهیه کرده، معمولا دندانهای جایگزین موقت برای بیمار قرار داده، رنگ مناسب برای دندانهای جایگزین را انتخاب کرده و آنها را امتحان میکند که به خوبی بر روی محل قرار گرفته و با آن منطبق باشند. در حین مراجعات، تکنسین آزمایشگاه دندانهای جایگزین دایمی و ساختارهای زیرین که به ایمپلنت متصل میشوند را خواهند ساخت.
پس از جراحی ایمپلنت دندان
برای زخم مزاحمت ایجاد نکنید. از شستشوی دهان، تف کردن، یا دست زدن به زخم در روز جراحی اجتناب کنید. ممکن است یک بست فلزی برای بهبودی روی بافت لثه قرار گیرد.
در صورت داشتن درد
به محض اینکه احساس کردید بی حسی موضعی برطرف شده است، باید مصرف داروهای مسکن را شروع کنید. برای درد متوسط، 1 یا 2 تیلنول یا تیلنول قویتر ممکن است هر 3-4 ساعت یک بار مصرف شود. ممکن است به جای تیلنول از ایبوپروفن (آدویل یا موترین) استفاده شود. ایبوپروفن، به صورت قرصهای 200 میلی گرم و بدون نسخه خریداری میشوند: در صورت نیاز، هر 3-4 ساعت یک بار میتوان 23 قرص برای درد مصرف کرد. برای درد شدید، داروهای تجویز شده باید به صورت گفته شده، مورد استفاده قرار گیرند. اگر حساسیت دارید یا پزشک شما مصرف آن را منع کرده است، هیچکدام از داروهای فوق را مصرف نکنید.
رعایت بهداشت دهان
بهداشت دهان و دندان مناسب برای بهبودی ضروری است. در شب جراحی، قبل از به خواب رفتن، از دهانشویه پریدکس تجویز شده، در صورت تجویز توسط پزشک، استفاده کنید. روز بعد از عمل، پریدکس باید دو بار در روز، پس از صبحانه و قبل از خواب استفاده شود. اطمینان حاصل کنید که حداقل 30 ثانیه دهان را با آن شستشو داده و سپس آن را تف کنید. شستشو با آب نمک گرم (یک قاشق چای خوری نمک در یک فنجان آب گرم) باید حداقل 4-5 بار در روز و به خصوص پس از هر وعده غذایی استفاده شود. مسواک زدن دندانها و بست محافظ برای بهبودی، مشکلی ندارد. در ابتدا هنگام مسواک زدن نواحی جراحی، با ملایمت عمل کنید.
فعالیت های بدنی کنترل شده
فعالیتهای بدنی را پس از جراحی به حداقل برسانید. اگر بخواهید ورزش کنید، ممکن است تپش قلب یا خونریزی رخ دهد. اگر این اتفاق بیفتد، باید تمرین را متوقف کنید. به خاطر داشته باشید که احتمالا مواد غذایی معمول را دریافت نمیکنید. این مسئله ممکن است شما را تضعیف کرده و توانایی شما را برای ورزش محدودتر نماید.
خونریزی بعد از ایمپلنت
اندکی خونریزی یا قرمزی در بزاق به مدت 24 ساعت طبیعی است. خونریزی بیش از حد (وقتی که دهان شما به سرعت پر از خون میشود) میتواند با گاز گرفتن به مدت 30 دقیقه روی یک تکه گاز که به طور مستقیم بر روی زخم در حال خونریزی قرار داده شده است، کنترل گردد. اگر خونریزی ادامه پیدا کرد لطفا برای دریافت دستورالعملهای بیشتر تماس بگیرید.
تورم بعد از ایمپلنت
تورم یک اتفاق طبیعی پس از جراحی است. برای به حداقل رساندن تورم، یک کیسه یخ یا یک کیسه پلاستیکی یا حولهای پر از یخ را روی گونه و در ناحیه جراحی قرار دهید. برای 48 ساعت اول، یخ را تا حد ممکن به طور مداوم اعمال کنید.
رژیم غذایی برای بهبود سریعتر
به مقدار زیاد مایعات بنوشید. از مایعات یا مواد غذایی داغ اجتناب کنید. باید در روز جراحی غذاهای نرم و مایعات مصرف شود. در اسرع وقت به مصرف رژیم غذایی معمول خود بازگردید مگر اینکه توصیه دیگری به شما ارائه شود.
مصرف داروها به موقع
اطمینان حاصل کنید که آنتی بیوتیکهای تجویز شده را به صورت توصیه شده مصرف کنید تا از بروز عفونت جلوگیری شود.
جایگزینهای ایمپلنت دندان
اگرچه ایمپلنتهای دندانی راه حل بهتر و طولانیتری برای جایگزینی دندانهای از دست رفته هستند، گزینههای دیگری نیز برای شما وجود دارد. چند مورد از آنها را در نظر بگیرید:
مینی ایمپلنتها
مینی ایمپلنتها گزینه دیگری برای جایگزینی دندانها هستند. این ایمپلنتها نصف اندازه ایمپلنتهای معمولی هستند. مینی قرار دادن ایمپلنتها راحتتر و قیمت آنها ارزانتر میباشد. این ایملنتها یک روش سریعتر هستند و نسبت به ایمپلنتهای قدیمی نیاز به سخت افزار کمتری دارند. اگر به دنبال جایگزینی دندانهای از دست رفته به علت پوسیدگی، آسیب و یا بالا رفتن سن هستید و استطاعت استفاده از ایمپلنتهای معمول را ندارید، مینی ایمپلنتهای دندان ممکن است راه حل ایده آلی باشند.
مینی ایمپلنتها یک گزینه دائمی برای جایگزینی دندان هستند، اما اندازه آنها کوچکتر است، بنابراین دندانپزشک شما فقط باید حفرههای کوچکی را در استخوان فک شما ایجاد کند. ناراحتی و دوره بهبودی حداقل است، و همانند ایمپلنتهای معمول، نتایج دائمی هستند. پس از عمل مینی ایمپلنت، شما تقریبا بلافاصله میتوانید بهداشت دهان و دندان منظم خود را از سر بگیرید.
ایمپلنتهای متحرک
با استفاده از ایمپلنتهای متحرک، میتوانید ايمپلنتهای خود را در صورت نیاز حرکت دهید. برخی از مزایای ایمپلنتهای قابل جابجایی عبارتند از:
- شما میتوانید آنها را هر زمان که لازم است بردارید، که عمل تمیز کردن را سادهتر میکند.
- این ایمپلنتها گزینه ارزانتری نسبت به ایمپلنتهای دائمی هستند.
- ایمپلنتهای متحرک میتوانند برای کسانی که بافت لثه ناسالم یا استخوان فک ضعیفتری دارند، بهتر باشند.
- شما میتوانید چند دندان از دست رفته را جایگزین کنید.
سوالات متداول ایمپلنت دندان
ایمپلنتهای دندانی مادامالعمر هستند. مطالعات نشان میدهد که ایمپلنتهای دندانی در صورتی که از آنها به درستی مراقبت شده باشد حداقل 25 سال دوام میآورند.
کمتر از 10 درصد از افرادی که ایمپلنتهای دندانی را دریافت میکنند، نیاز به پیوند استخوان حداقل تهاجمی برای افزایش قدرت و تراکم استخوان فک خود دارند. از دست دادن تراکم استخوان فک معمولا به علت تروما، عفونت، بیماری یا از دست دادن دندان رخ میدهد. پیوند استخوان روش ایده آلی برای بازیابی سلامت استخوان فک میباشد بنابراین میتوانید از دوام ایمپلنت دندانی لذت ببرید.
گاهی اوقات افراد مسن از اینکه سنشان مانع لذت بردن آنها از مزایای ایمپلنت شود ابراز نگرانی میکنند. اما در ایمپلنت، سلامت شخص نقش موثرتر و تعیین کنندهتری نسبت به سن دارد. اگر بیمار در وضعیت سلامت مناسبی بوده و بتواند دندانش را بکشد، احتمالا میتواند ایمپلنت نیز انجام دهد. ممکن است با وجود برخی بیماریهای مزمن نتوان ایمپلنت انجام داد. دندانپزشک پس از بررسی دقیق سوابق پزشکی و دندانپزشکی بیمار، تشخیص میدهد که آیا بیمار کاندید مناسبی برای ایمپلنت هست یا خیر.
فرادی که از سلامت کافی در دهان و دندان خود برخوردار هستند و سلامت عمومی آنها نیز خوب است میتوانند از ایمپلنتهای دندانی استفاده کنند. همچنین شما باید بافت لثه سالم داشته باشید که مبتلا به بیماریهای لثه نباشد. استخوان فک بالایی یا پایین شما باید از تراکم لازم برخوردار باشد و حجم آن به اندازهای باشد که بتواند ایمپلنت را در خود نگه دارد.به یاد داشته باشید که در برخی موارد که استخوان فک بیماران در اثر بیماریهای لثه تحلیل رفته است تا زمانی که استخوانها ترمیم نشده باشند استفاده از ایمپلنت توصیه نمیشود. برخی عوامل پزشکی وجود دارند که ممکن است شما را از انتخاب ایمپلنتهای دندانی بازدارند؛ به عبارت دیگر تا زمانی که این بیماریها یا عوامل برطرف نشوند شما نمیتوانید از ایمپلنتهای دندانی استفاده کنید. برخی از این عوامل و بیماریها عبارتند از:
- دیابت کنترل نشده
- تحت شیمیدرمانی بودن
- انجام اقدامات پرتودرمانی
- اختلال پاراتیروئید
- اختلالات خونی
- ناهنجاریهای استخوانی
- سرطان مغز استخوان
- بزرگ شدن حفره یا حفرههای سینوسی
- پوکی استخوان
شما ممکن است هرگز نیازی به جایگزینی ایمپلنت دندانی نداشته باشید مگر این که که شل شود، عفونتی ایجاد شود یا به نوعی آسیب دیده باشد. برای مراقبت مطلوب، شما باید هر 6 ماه یکبار برای بررسی منظم به دندانپزشک خود مراجعه کنید و مطمئن شوید که ایمپلنت دندانی شما سالم است و به صورت طبیعی عمل میکند.
در صورت بروز عوارض یا شکست در روند درمان، دندانپزشک شما باید ایمپلنت دائمی دائمی شما را بررسی کند. اگر چه بروز این مشکل غیرعادی است، آگاهی از اینکه بررسی حرفهای ایمپلنت چه زمانی لازم است، میتواند آرامش ذهنی را به همراه داشته باشد.