پیوند و بازسازی استخوان تحلیل رفته دندان قبل از ایمپلنت
استخوان فک مرتبط با دندان از دست رفته به مرور زمان دچار آتروفی می‌شود یا تحلیل می‌رود. استخوان در نتیجه این تحلیل دیگر حجم و ویژگی‌های مناسب کاشت دندان را نخواهد داشت و اکثر بیماران مبتلا به این عارضه نمی‌توانند متقاضی ایمپلنت دندان باشند.
انواع پیوند استخوان
به اضافه کردن استخوان یا مواد شبه استخوان به منظور افزایش حجم استخوان فک عمل پیوند استخوان گویند. پیوند استخوان معمولاً قبل از ایمپلنت انجام می‌شود. طول دوره التیام بازسازی استخوان متغیر است و به نوع استخوان استفاده شده بستگی دارد.
پیوندهای استخوانی انواع متفاوتی دارد، اما در مجموع می‌توان دسته‌بندی کلی زیر را برای آن ارائه کرد:
- خود پیوندینه (اتو گرافت): استخوان لازم برای پیوند از بدن خود بیمار و از بخش‌های زیر گرفته می‌شود:
- فک
- مفصل ران
- استخوان درشت نی یا تیبیا در زیر زانو
- آلوگرافت:استخوان از ارگانیسم مشابه از نظر ژنتیکی گرفته می‌شود.
- زنوگرافت:استخوان از ارگانیسم غیرمشابه از نظر ژنتیکی پیوند زده می‌شود.
- سنتزی:از مواد زیست سازگار سنتزی استفاده می‌شود.
نوع پیوند استخوان انتخابی به شرایط و میزان استخوان مورد نیاز بستگی دارد.
عمل پیوند استخوان در مطب دندانپزشکی ما
ماده در نظر گرفته شده برای بازسازی در عمل پیوند استخوان در ناحیه‌های تحلیل رفته استخوانی قرار داده می‌شود که امکان ورود سلول‌های سالم و شروع فرایند بازسازی استخوان در آنجا وجود دارد. سلول‌ها به مرور زمان ماده پیوندی را مانند استخوان اصلی بدن شکل می‌دهند.
پیوند استخوان
پیوند استخوان جایگاه‌های ایمپلنت را با ساختار استخوانی لازم که در اثر کشیدن دندان، بیماری لثه یا آسیب دیدگی تحلیل رفته است، ترمیم می‌کند.سطح مقطع عرضی فک که پس از دست رفتن دندان تحلیل رفته است. استخوان کافی برای کاشت دندان به روش ایمن وجود ندارد.
سلول‌های بیمار وارد مواد آلوگرافت می‌شود و آن را به شکل استخوان جدید درمی‌آورد. استخوان میزبان به تدریج تغییر شکل می‌دهد تا آلوگرافت را جایگزین کند.
فک ترمیم و بازسازی شده در این مرحله فضای کافی برای قرارگیری ایمپلنت دندان را دارد.
پیوندهای استخوانی گسترده
پیوندهای استخوانی گسترده معمولاً برای ترمیم نقص‌های فک انجام می‌شود. تحلیل‌های وسیع باید با استفاده از استخوان خود بیمار بازسازی شود. استخوان با توجه به بزرگی نقص ایجاد شده از محل‌های مختلف بدن بیمار گرفته و پیوند زده می‌شود:
- جمجمه
- مفصل ران (ستیغ خاصره‌ای یا ایلیاک کرست)
- استخوان درشت نی
عمل سینوس لیفت
سینوس‌های فکی (ماگزیلاری) پشت گونه‌ها و بالای دندان‌های فوقانی قرار دارند. سینوس‌ها شبیه به فضاهایی خالی هستند که هیچ چیزی در آنها وجود ندارد. بعضی از ریشه‌های دندان‌های طبیعی فوقانی تا سینوس‌های فکی امتداد دارد. پس از کشیدن این دندان‌ها غالباً فقط دیواره استخوانی باریکی باقی می‌ماند که سینوس فکی و دهان را از هم جدا می‌کند. ایمپلنت‌های دندان برای ثابت باقی ماندن به استخوان نیاز دارند. بنابراین اگر دیواره سینوس بسیار باریک باشد، کاشت دندان در استخوان عملاً غیرممکن می‌شود.
راه‌حل غلبه بر این مشکل پیوند سینوس یا پیوند لیفت سینوس نام دارد. دندانپزشک جراح ایمپلنت از محل دندان‌های کشیده شده فوقانی وارد سینوس می‌شود، سپس غشاء سینوس را رو به بالا بلند می‌کند و استخوان اهدایی را در کف سینوس قرار می‌دهد. به خاطر داشته باشید که کف سینوس همان سقف فک بالا است. استخوان پس از چند ماه بخشی از فک بیمار می‌شود و ایمپلنت را می‌توان در استخوان جدید سینوس وارد نمود و پایدار کرد.
پیوند سینوس امکان کاشت دندان را برای بیمارانی فراهم می‌آورد که سال‌ها با دندان مصنوعی آزاردهنده دست و پنجه نرم می‌کردند.
اگر استخوان کافی بین لبه فک بالا و پایین سینوس برای محکم نگه داشتن ایمپلنت وجود داشته باشد، بالا بردن سینوس و کاشت دندان را می‌توان همزمان در قالب یک عمل انجام داد. اما اگر استخوان کافی وجود نداشته باشد، ابتدا لیفت سینوس و سپس پیوند استخوان انجام می‌شود که دوره التیام آن بسته به ماده به کار برده شده چندین ماه زمان می‌برد. جراحی ایمپلنت پس از تکمیل دوره پیوند انجام می‌شود.
افزایش ریج استخوان
ریج استخوان در موارد متعدد تحلیل می‌رود، برای جبران این تحلیل از پیوند استخوان به منظور افزایش عرض و یا ارتفاع ریج استخوان استفاده می‌شود. این عمل زمانی انجام می‌شود که استخوان باریک‌تر از آن باشد که ایمپلنت را در خود نگه دارد. ریج استخوانی فک در عمل پیوند استخوان با تمهیدات مکانیکی عملاً گسترش داده می‌شود و سپس پودر استخوان اضافه می‌شود. کاشت دندان پس از آماده شدن استخوان انجام می‌شود.
جابجایی عصب
موقعیت عصب لثوی تحتانی در عمل جابجایی عصب تغییر داده می‌شود تا کاشت دندان ممکن شود. تغییر موقعیت عصب زمانی ضرورت می‌یابد که حجم قابل توجهی از استخوان فک تحلیل رفته باشد و کاشت دندان بدون آسیب زدن به عصب لثوی تحتانی تقریباً غیرممکن باشد. جابجایی عصب در موارد نادر و در صورت احتمال آسیب دیدن عصب انجام می‌شود تا زمینه برای جراحی ایمپلنت دندان فراهم شود.
چه مقدار استخوان اطراف ایمپلنت مورد نیاز است؟
بر اساس یک قاعده کلی حداقل یک میلی متر استخوان باید در اطراف ایمپلنت وجود داشته باشد. البته چنانچه ایمپلنت در همسایگی دندان یا ایمپلنت دیگری باشد به فضای بیشتری (به ترتیب مورد 2 و 3 میلی متر) احتیاج خواهد بود. اگر استخوان کافی برای دربرگرفتن کامل ایمپلنت وجود نداشته باشد، پیوند استخوان ضروری می‌شود.
زمانبندی پیوند استخوان
پیوند استخوان با توجه به شرایط موجود همزمان یا قبل از جراحی ایمپلنت انجام می‌شود. اگرچه همزمان انجام دادن عمل پیوند و ایمپلنت راحت‌تر و سریع‌تر است، اما گاهی موقعیت بالینی موجود ایجاب می‌کند که ابتدا بازسازی استخوان اتمام یابد.
اگر عمل پیوند استخوان بر ایمپلنت اولویت داشته باشد، باید زمانبندی طرح درمان را به دقت رعایت کرد. چنانچه کاشت دندان به فاصله کوتاهی از پیوند استخوان انجام شود، استخوان زمان کافی برای بازسازی و محکم شدن را نخواهد داشت. بالعکس اگر فاصله دو عمل زیاد باشد، تحلیل پیوند و کاهش حجم استخوان رخ خواهد داد.
بنابراین جراحی ایمپلنت در حد فاصل این دو زمان، پس از التیام یافتن استخوان و با حداقل تحلیل، انجام می‌شود.