لق شدن دندان دائمی در کودکان و بزرگسالان
لق شدن دندان نتیجه بیماری مزمن و طولانی‌مدت لثه، تحلیل لثه و تحلیل استخوان است. اتصال بین دندان‌ها و ساختارهای نگهدارنده پیرامون دندان با جمع شدن پلاک و راه یافتن باکتری‌ها به اطراف دندان از بین می‌رود. چنانچه در درمان بیماری لثه کوتاهی شود، دندان لق و شل می‌شود. لق شدن شدید دندان در نهایت به افتادن و از دست دادن دندان می‌انجامد.
تاثیر بیماری های لثه در لق شدن دندان
ابتلا به بیماری مزمن لثه شایع‌ترین دلیل لق شدن دندان به شمار می‌رود.
چنانچه بهداشت دهان و دندان در درازمدت رعایت نشود، باکتری‌ها به شکل پلاک چسبنده روی سطوح دندان می‌چسبد، لثه‌ها را تحریک می‌کند و به آنها آسیب می‌زند. کوتاهی در رعایت بهداشت در کنار عوامل ژنتیکی باعث می‌شود که بسیاری از بزرگسالان به بیماری‌های لثه مبتلا شوند.
لثه‌های آسیب دیده معمولاً عقب نشینی می کنند و حمایت از ریشه‌های دندان با تحلیل رفتن استخوان اصلی نگهدارنده دندان کاهش می‌یابد. به این ترتیب دندان به مرور زمان لق‌تر و لق‌تر می‌شود و چنانچه درمان آن به تاخیر انداخته شود، در نهایت به حدی لق می‌شود که دندان دیگر عملکرد مناسبی ندارد و چاره‌ای جز کشیدن آن باقی نمی‌ماند.
ضربه دیدن دندان ـ نیروهای خارجی
دندان گاهی در اثر ضربه دیدن یا گاز زدن جسمی سخت و سفت لق می‌شود.
دندان قروچه ـ نیروهای داخلی
دندان قروچه، یعنی عادت روی هم ساییدن و فشار دادن دندان‌ها نیز یکی از علل لق شدن دندان است. دندان قروچه غالباً از اضطراب نشأت می‌گیرد و عموماً هنگام خواب رخ می‌دهد. دندان قروچه مداوم و شدید در نهایت به لق شدن دندان‌ها منجر می‌شود.
عفونت
دندان گاهی به دلیل ایجاد آبسه زیر آن در اثر وجود عفونت لق می‌شود. عفونت به پایین ریشه‌ها راه می‌یابد و مایع جمع شده زیر دندان در حفره استخوانی گیر می‌افتد. مایع جمع شده دندان را رو به بیرون فشار می‌دهد و منجر به لق شدن آن می‌شود.
نشانه‌ها و علائم
لق شدن دندان معمولاً با نشانه‌ها و علائمی همراه است که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- خونریزی لثه
- ملتهب و دردناک شدن لثه
- متورم شدن و ارغوانی یا قرمز رنگ شدن لثه
- خونریزی هنگام مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن
- ترشح چرکی اطراف دندان
- گیر کردن غذا بین دندان ها یا زیر لثه‌ها
- تحلیل رفتن لثه
لق شدن دندان با بسیاری از علائم فوق همراه است و معمولاً نشان دهنده ابتلا به بیماری فعال و شدید لثه به شمار می‌رود. درمان لقی دندان باید هر چه سریع‌تر شروع شود تا بتوان دندان را حفظ کرد.
درمان
چون بیماری های لثه اصلی‌ترین عامل لق شدن دندان دائمی هستند، اولین اقدام، درمان بیماری های لثه خواهد بود. از جمله:
جرم‌گیری عمیق
چنانچه باکتری لثه و استخوان را عفونی کند، پاکت ایجاد می‌شود. اگر این عارضه به موقع درمان نشود، دندانپزشک باید ابتدا باکتری‌های اطراف پاکت را با جرم‌گیری عمیق پاک کند و جرم اطراف خط لثه را از بین ببرد. رعایت بهداشت دهان و دندان و مراجعه منظم به دندانپزشک پس از جرم‌گیری ضروری است.
روت پلنینگ
روت پلنینگ نوعی جرم‌گیری است که در مراحل اولیه بیماری لثه و زمانی انجام می‌شود که دندان‌ها به تازگی لق شده است. در این روش جرم‌های سخت روی دندان از بین برده می‌شود تا جرم روی دندان انباشته نشود. انجام این عمل در کنار رعایت بهداشت و دندان پیشرفت بیماری لثه را آهسته می‌کند و به لثه‌ها اجازه می‌دهد تا دوباره قوی شوند و دور دندان را بگیرند. بیمار باید سیگار و دخانیات را ترک کند، چون تنباکو روند التیام را مختل می‌کند و خطر عفونت کردن در آینده را افزایش می‌دهد.
پیوند استخوان
دندانپزشک لثه‌ها را در عمل پیوند استخوان از روی دندان کنار می‌زند تا بتواند ریشه‌ها را تمیز و پاکت‌ها را پر کند. در صورت امکان از پودر استخوان و فاکتورهای رشد و کمک کننده به پیوند بعنوان ماده پر کننده استفاده می‌شود. سپس لثه‌ها بخیه زده می‌شود. بافت و استخوان جدید پس از چند ماه تشکیل می‌شود و دندان مجدد به لثه متصل می‌گردد. سایر درمانها عبارتند از:
تنظیم اکلوژن
در ابتدا شیوه روی هم قرار گرفتن دندان‌ها (اکلوژن یا بایت) با تراش دادن جزیی سطوح جویدن دندان‌ها تنظیم می‌شود تا شدت نیروهای تحلیل برنده کاهش یابد. دندانپزشک باید از مهارت و دانش کافی درباره شیوه عملکرد دندان‌ها و بایت برخوردار باشد.
گارد
چنانچه بیمار عادت به دندان قروچه داشته باشد، استفاده از نایت گارد متحرک با جلوگیری از وارد شدن فشار بیش از حد به دندان‌ها از آنها محافظت می‌کند. از آنجایی که استرس و اضطراب از علل اصلی دندان قروچه به شمار می‌آید، استفاده از نایت گارد در موقعیت‌های تنش‌زا یا در کل زمان معمول بروز این عادت توصیه می‌شود.
ارتودنسی
ارتودنسی یکی از روش‌های درمان لقی دندان است. موقعیت دندان لق تغییر داده می‌شود تا نیروها به طور یکنواخت‌تر و متناسب‌تری به دندان وارد شود. البته ارتودنسی درمان پیچیده‌ای به شمار می‌رود، به ویژه اگر بیمار مبتلا به ناراحتی لثه‌ای باشد که باید پیش از درمان ارتودنسی تحت کنترل درآید تا ارتودنسی موفقیت‌آمیز باشد. در ارتودنسی از نیروهای کنترل شده برای جابجایی دندان استفاده می‌شود تا استخوان تحلیل رفته ترمیم شود و اتصال لثوی جدیدی ایجاد شود.
جلوگیری از لق شدن دندان
لق شدن دندان شیری امری طبیعی است اما باید از لق شدن دندان دائمی جلوگیری کرد. با رعایت بهداشت دهان و دندان، تغذیه سالم و پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های سیستمی می‌توان به سادگی از لق شدن دندان جلوگیری کرد. در پیش گرفتن سبک زندگی سالم شامل رژیم غذایی متعادل و ورزش منظم می‌توان سیستم ایمنی بدن را تقویت کرد تا بتواند به خوبی با بیماری‌ها مبارزه کند.
برای رعایت بهداشت دهان و دندان کافی است مسواک زدن روزانه، استفاده از دهانشویه و نخ دندان کشیدن را فراموش نکنید. خمیردندان و دهانشویه های تهیه شده از مواد اولیه باکیفیت و خالص خریداری کنید. به این ترتیب باکتری‌هایی را از دهان دور نگه می‌دارید که عامل اصلی مشکلات لثه محسوب می‌شود.