آیا به هنگام لبخند زدن احساس می‌کنید که بافت اضافی لثه ظاهر دندان‌های بالایتان را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد؟ آیا بر این باورید که به هنگام لبخند زدن دندان‌های بالایتان بسیار کوتاه‌تر از مقدار بافت لثه به نظر می‌رسد؟ اگر پاسخ شما به هرکدام از این سؤالات مثبت است، ممکن است شما به عارضه‌ای مبتلا باشید که در اصطلاح رایج به آن لبخند لثه‌ای یا نمایش بافت اضافی لثه گفته می‌شود. تشخیص لبخند لثه‌ای تا حد زیادی به طرز تفکر بستگی دارد و این نشان‌دهنده‌ی این است که تنوع فوق‌العاده‌ای در میان جامعه‌ی دندانپزشکی و غیر دندانپزشکی وجود دارد. وقتی نمایش لثه برای فرد به یک نگرانی تبدیل می‌گردد دندانپزشک ترمیمی باید قبل از بررسی گزینه‌های درمان برای اصلاح لبخند لثه ای، قادر به تشخیص علت این مشکل باشد.

لبخند لثه‌ای چیست؟

متخصصین دندانپزشکی به لبخند لثه‌ای "نمایش بافت اضافی لثه" می‌گویند و اصطلاح لثه کلمه‌ی دیگری است که برای هر چیز مرتبط با بافت لثه به کار می‌رود. بافت لثه همچون آستری درون دهان شما را می‌پوشاند و دندان‌هایتان را احاطه می‌کند تا آنها را محکم در جای خود حفظ کند.

دلایل ایجاد لبخند لثه‌ای

این مشکل می‌تواند به دلایل ژنتیکی یا عاداتی چون تنفس دهانی مزمن و یا مکیدن انگشت شست اتفاق بیافتد. مسئله این نیست که بافت لثه بیش‌ازحد رشد نموده است، بلکه مهم‌تر از آن این است که فک فوقانی که دندان‌ها و بافت لثه را نگه می‌دارد بیش‌ازحد به سمت پایین رشد کرده است؛ اما معمولاً دلایل زیر این مشکل را ایجاد می‌کنند:

• کوتاه بودن لب بالایی (اگر بیماری دارای لب بالایی بسیار کوتاهی باشد لب لثه و دندان‌های بالا را پوشش نخواهد داد).
• لبی که بیش‌ازحد حرکت می‌کند.
• عمودی بودن بیش‌ازحد فک (کوتاه بودن راموس و رشد بیش‌ازحد فک بالا)
• رویش یا بلند بودن بیش‌ازحد دندان‌های جلویی یا قدامی (اوربایت بودن بیش‌ازحد دندان)
• ساییده شدن دندان‌ها و افزایش طول تاج جبرانی
• ایجاد تغییر در فرایند فعال رویش دندان (دندان‌ها از استخوان خارج نمی‌شوند)
• ایجاد تغییر در فرایند غیرفعال رویش دندان (به عقب نرفتن لثه با بالغ شدن فرد)

چطور بدانید که لبخند لثه‌ای دارید؟

اگر طول لبتان و فعالیت ماهیچه‌ها طبیعی است و طول بافت لثه‌ای روی تاج دندان‌هایتان نیز طبیعی است، مشکل ممکن است به خاطر موقعیت دندان‌ها یا فکتان باشد. گاهی اوقات، فک‌ها در موقعیت و مکانی طبیعی قرار دارند اما فقط دندان‌ها زیادی بلند هستند. از طرفی دیگر، ممکن است طول دندان‌ها درست باشد اما کل فک بالا بیش‌ازحد رشد کرده باشد. اگر دندان‌ها یا فک‌ها فقط کمی بلند باشند، سیم‌کشی دندان (بریس) به‌تنهایی و یا استفاده از ابزارهای لنگراندازی موقت (مینی اسکروهای TADs) همراه با آن ممکن است برای به داخل راندن دندان‌های بلند و عقب زدن بافت لثه‌ای متصل به زیر دندان‌هایتان کافی باشد. اگر مقدار بافت اضافه‌ی لثه به خاطر این است که در ازای دندان‌ها یا فک بالایی بیش از دو یا سه میلی‌متر است، حرکت کل فک به سمت بالا می‌تواند تنها راه‌حل باشد. از طرف دیگر، اگر مشخص شود که لب‌ها و مقدار بافت لثه‌ای طبیعی هستند، بسیار مهم است که دندان‌ها و استخوان‌های فک فقط جابجا شوند. در نهایت، اگر لب‌ها، طول دندان‌ها و اندازه فک بالایی‌تان همگی طبیعی باشند، ممکن است که خود لثه‌ی شما کمی زیادی بلند باشد (هیپرتروفی لثه (رشد بیش‌ازحد بافت لثه) یا دندان‌هایی که به‌طور کامل رشد نکرده‌اند). متخصص ارتودنسی این مشکل را می‌تواند با کمک ابزاری به نام پروب پریودنتال مشخص کند. او می‌تواند بگوید که آیا بافت لثه‌ای شما روی دندان‌هایتان قرار دارند و آیا واقعاً این بافت بیش‌ازحد بلند هستند یا خیر. اگر چنین باشد، درمان این است که از متخصص بیماری‌های لثه بخواهید تا با انجام جراحی، بافت اضافی لثه را بردارد. به این روش لثه‌برداری می‌گویند.

روش‌های درمانی برای اصلاح لبخند لثه‌ای

 ارتودنسی

این نوع روش درمانی بر دندان‌های بیرون زده اعمال فشار می‌کند و جهت قرار دادن دندان‌ها در جای مناسب، آنها را هم‌تراز می‌کند درنتیجه نمایش بافت اضافی لثه برطرف می‌گردد.

روش درمان

نوع درمان لبخند لثه‌ای به‌شدت مشکل بستگی دارد. لبخند لثه‌ای خفیف تا متوسط را می‌توان اغلب با بریس درمان کرد. ما روی دندان‌هایتان بریس می‌گذاریم و نیرویی رو به بالا بر روی دندان‌های پیش بالایی اعمال می‌کنیم. این نیرو دندان‌ها را به داخل بافت لثه حرکت نمی‌دهد بلکه در عوض باعث می‌شود که دندان‌ها و لثه با هم به سمت بالا حرکت کنند و سبب تغییر شکل استخوان فک بالا می‌شود. این روش بدون کوتاه کردن دندان، لبخند لثه‌ای کاهش و آن را برطرف می‌کند. در صورت شدید بودن میزان لبخند لثه‌ای، ممکن است از ترکیبی از بریس ها و جراحی فک را توصیه کنیم. این نوع درمان کمی از روش سنتی بریس گذاری پیچیده‌تر است.

 جراحی لثه (پریودنتال)

فرایند افزایش طول تاج دندان برای حرکت دادن سطوح لثه‌ای در جهتی اپیکال (نوک زبان) معمولاً بر روی دندان کوتاه انجام می‌گیرد. تغییرات طبیعی در روند رویش دندان‌ها می‌تواند موجب بروز ناهماهنگی و ناهمخوانی در تناسب بافت‌های لثه با دندان‌ها شود؛ که این امر می‌تواند باعث کوتاه‌تر شدن دندان‌ها از حد حالت طبیعی و ایجاد عارضه‌ی لبخند لثه‌ای گردد. عارضه‌ی لبخند لثه‌ای که به خاطر بافت اضافی لثه ایجاد می‌شود و موجب پنهان شدن تاج دندان‌ها می‌گردد، با تکنیک جراحی پلاستیک پریودنتال موسوم به افزودن طول تاج دندان، قابل اصلاح است. در طی این روش به بافت اضافی لثه و استخوان زیرین شکل تازه داده می‌شود تا طول دندان‌ها کاملاً نمایان شود.

جراحی فک یا ارتوگناتیک

در روش جراحی ارتوگناتیک، جراح فک بالا را به سمت نوک زبان حرکت می‌دهد تا بر فک بالا اثر بگذارد. درمان این حالت ممکن است شامل جراحی فک شود که از طریق آن فک فوقانی با جراحی به سمت بالا جابجا می‌شود تا میزان نمایش دندان‌ها و بافت لثه‌ای به هنگام لبخند زدن کاهش یابد. اگر دندان‌ها بیش‌ازحد پایین هستند گاهی می‌توان آنها را با ارتودنسی به سمت بالا حرکت داد تا از میزان جلوآمدگی آنها کاست.

بوتاکس

مطالعات نشان می‌دهد که وقتی بوتاکس در عضلات لب بالا تزریق شود می‌تواند روشی مؤثر باشد؛ بااین‌حال، این روش درمانی موقتی است و باید هر سه تا شش ماه مجدداً تکرار شود. بوتاکس ممکن است یک راه‌حل موقتی خوب برای کسانی باشد که هنوز برای روش پایین آوردن لب بالا آماده نیستند. تزریق بوتاکس به عضلاتی که مسئول حرکت بیش‌ازحد لب هستند می‌تواند از بالا کشیده شدن زیاد لب بکاهد و به لب بالا اجازه دهد بر روی بافت لثه قرار گیرد.

تغییر محل لب با کمک جراحی

پزشک عضلاتی که لب را بالا می‌برند را قطع و جدا می‌کند تا لب دیگر نتواند به هنگام لبخند زدن بالا برود. کلید دستیابی به نتیجه‌ای موفقیت‌آمیز، تشخیص راه‌حلی و روشی غیرقابل‌بازگشت است. پزشک به‌منظور جابجا کردن لب بالا، برشی در داخل آن ایجاد می‌کند تا بیمار دیگر نمی‌تواند لب بالایش را بالا بکشد و لثه‌اش نمایان شود. با جلوگیری کردن از کشیده شدن بیش‌ازحد لب به سمت بالا به هنگام لبخند زدن، بیماران، لبخند لثه‌ای کمتری خواهند داشت و لب بالایشان پرتر به نظر خواهد رسید.

بهترین گزینه درمان برای شما کدام است؟

پزشک، در طول مشاوره، علت این مشکل را مشخص خواهد کرد. اولین گام برای دستیابی به بهترین نتیجه زیبایی، بررسی دقیق بافت لثه‌ای توسط جراح یا دندانپزشکی ماهر و باتجربه است!

مخاطرات و عوارض

درمان لبخند لثه‌ای ممکن است با عوارض خاصی همچون موارد زیر همراه باشد:

• مطلوب نبودن نتیجه زیبایی نامطلوب
• حساس شدن ریشه دندان
• تحلیل ریشه دندان
• حرکت ناپایدار دندان

 اگر پس از درمان هر یک از این عوارض را مشاهده کردید، لطفاً به پزشکتان مراجعه کنید.

هزینه

هزینه گزینه‌های درمانی، بسته به شرایط خاص و شدت لبخند لثه‌ای که منحصر به هر فرد است فرق می‌کند. در طول مشاوره، با دندان‌پزشک راجع به قسمت‌های دارای ایراد و نتیجه موردنظر خود صحبت کنید تا بتواند برنامه درمانی خاص شما را مشخص سازد و سپس در آن زمان می‌توان هزینه‌ی درمان شما را تعیین کرد.