دندانپزشکی با لیزر: کاربرد انواع لیزر در دندان پزشکی
تمام لیزرها انرژی را به شکل انرژی نوری به هدف مورد نظر می‌تابانند. لیزر در عمل‌های دندانپزشکی و جراحی به عنوان یک ابزار برش‌دهنده یا تبخیرکننده بافت عمل می‌کند. چنانچه از لیزر برای سفت کردن مواد پر کننده دندان استفاده شود، لیزر پیوند بین مواد و دندان را تقویت می‌کند. حال آن که لیزر در عمل‌های سفید کردن دندان مانند یک منبع گرمایی عمل می‌کند و اثر عامل‌های سفیدکننده را افزایش می‌دهد.
متخصصان دندانپزشکی از دستگاه بدون سیم لیزر دیود برای درمان طیف وسیعی از بیماری‌های لثه و بافت نرم در جراحی لثه استفاده می‌کنند. انجام جراحی لثه با لیزر دیود خونریزی را کاهش می‌دهد و دوران بهبود را تسریع می‌بخشد. به علاوه با بهره‌گیری از لیزر دیود می‌توان در عمل‌های ترمیمی و زیبایی دندان مانند ونیر چینی، پر کردن دندان، سفید کردن دندان و روکش به نتایج بهتری دست یافت. استفاده از این دستگاه پیشرفته ضرورت تراش دادن دندان و ایجاد برش با تیغ تیز جراحی را در بسیاری از عمل‌ها از بین برده است. دندانپزشکان کلینیک دندان پزشکی با به کارگیری لیزر دندانپزشکی عمل‌ها راسریع‌تر و با دقت بالاتر انجام می‌دهند بدون آن که کوچکترین آسیبی به بافت اطراف وارد شود.
برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد کاربرد لیزر در دندانپزشکی و تعیین نوبت می‌توانید با کلینیک دندانپزشکی کلینیک دندانپزشکی تهران اسمایل به شماره‌های 26110053 021 و 26110052 021 تماس حاصل فرمایید.
مولفه‌های تشکیل دهنده لیزر
لیزر عموماً بر مبنای مولکول‌های، عناصر شیمیایی و ترکیب‌های موجود در آنچه ما محیط فعال (AM) می‌نامیم نامگذاری می‌شود. محیط فعال هسته‌ی لیزر و محلی است که انرژی از آنجا هدایت می‌شود. هنگامی که عناصر محیط فعال برانگیخته یا تحریک شود، طول موج‌های خاصی تولید می‌گردد. برای مثال اگر محیط فعال از گاز تشکیل شده باشد، لیزر را لیزر دی اکسید کربن می‌نامیم و چنانچه فوتون گاز را تحریک کند، طول موج 10600 نانومتری تولید می‌شود. اما اگر محیط فعال از ویفرها (ورقه‌های نازک) نیمه هادی تشکیل شده باشد، لیزر با توجه به فلز به کار رفته در ویفر نامگذاری می‌شود؛ معمولاً چند لایه از فلزات مختلف مانند گالیوم، آلومینیوم، ایندیوم یا آرسنیک در محیط فعال وجود دارد یا این که میله‌های توپری از بلور نارسنگ رشد یافته با ترکیب‌های مختلفی از ایتریوم، آلومینیوم، اسکاندویوم یا گالیوم در ترکیب با عناصری چون کروم، نئودیمیوم یا اربیوم به کار برده می‌شود. هنگامی که بلور به محیط فعال اضافه می‌شود، از اصطلاح داپ کردن لیزر استفاده می‌شود. در ادامه فهرستی از لیزرهای دارای کاربرد در دندانپزشکی و سرواژه آنها ارائه می‌شود.
انواع لیزر دندانپزشکی
لیزر در تمام شاخه‌های تخصصی دندانپزشکی کاربرد دارد و انجام بسیاری از عمل‌ها را تسهیل می‌کند.
درمان پوسیدگی دندان با استفاده از لیزهای دندانپزشکی
لیزر بافت آسیب دیده در اثر پوسیدگی دندان را با حساسیت بالاتری برمی‌دارد و در مقایسه با دریل قدیمی مزایای بیشتری را به دست می‌دهد. لیزر دقت بالاتری دارد و تمرکز دندانپزشک را در هدف قرار دادن پوسیدگی افزایش می‌دهد. از آنجایی که پرتو لیزر قابلیت تفاوت قائل شدن بین بافت سالم و پوسیده را دارد، احتمال برداشتن حتی یک ذره کوچک از بافت سالم به صفر می‌رسد.
ضدعفونی دندان با استفاده از لیزر های فیشور سیلانت
نور لیزر شیارها را ضدعفونی می‌کند تا از آلودگی و به تبع آن پوسیدگی جلوگیری کند و به این ترتیب برای فیشور سیلانت یا شیارپوشی دندان‌ها مفید واقع می‌شود.
استفاده از لیزر در درمان بیماری های لثه
نور لیزر آلودگی کیسه‌ها را از بین می‌برد، تعداد عامل‌های (پاتوژن‌های) بیماری‌های لثوی را کاهش می‌دهد و بافت بیمار یا التیامی جای زخم را برمی‌دارد. نور لیزر برای از بین بردن باکتری‌های دارای رنگدانه‌های سیاه یعنی باکتری‌ای مفید است که دانشمندان قصد دارند با ریشه‌کن کردن آن از بروز بیماری‌های لثه جلوگیری کنند.
درمان آبسه و زخم‌های آفتی دندان ها با لیز
زخم‌های آفتی و آبسه به روش تحریک زیستی درمان می‌شود. فیبر لیزر به فاصله چند میلی‌متر از زخم روی بافت نگه داشته می‌شود. سپس دندانپزشک انرژی لیزر را به زخم می‌تاباند و درد بیمار به سرعت تسکین می‌یابد. آبسه به سرعت ظرف یک شب بهبود می‌یابد و هیچ زخم یا آبسه دیگری به دلیل تحریک زیستی در این ناحیه ایجاد نمی‌شود. انرژی لیزر رشد کلاژن و پیرو آن فعالیت استئوبلاست و فیبروبلاست را افزایش می‌دهد. نتیجه نهایی سریع‌تر التیام یافتن زخم و بهره‌مندی از اثرهای ضدالتهابی در بافت است.
سفید کردن دندان با لیزر
فوتون‌های لیزر فعال‌ساز فوتوشیمیایی را به راه می‌اندازد و واکنش مینای دندان با پراکسید هیدروژن را افزایش می‌دهد. به این ترتیب عمل سفید کردن (بلیچینگ) دندان سرعت بیشتری می‌یابد.
پر کردن دندان با لیزر
با استفاده از لیزر دیگر برای پر کردن دندان نیازی به بی‌حسی و تراش دادن دندان نیست. به علاوه لیزر باکتری‌های موجود در پوسیدگی را از بین می‌برد و به ترمیم دندان کمک می‌کند.
رفع حساسیت دندان با لیزر
از لیزر برای بستن منافذ ریشه دندان، یعنی عامل حساسیت دندان به سرما و گرما استفاده می‌شود.
درمان لبخند لثه‌ای با لیزر
لیزر برای اصلاح طرح لبخند و درمان لبخند لثه‌ای کاربرد دارد، در این حالت بافت لثه تغییر شکل داده می‌شود تا ساختارهای نمایان دندان پوشش داده شود و لبخندی زیبا به دست آید.
استفاده از لیز در عمل دندان مصنوعی
با استفاده از لیزر دندان مصنوعی در عمل بدون درد و بدون بخیه برداشتن بافت نرم اندازه می‌شود.
انواع لیزر
لیزرهای بافت سخت
- لیزر Er:YAG اربیوم جفت شده با نارسنگ ایتریوم آلومینیوم
- Er,Cr:YSGG اربیوم کروم جفت شده با نارسنگ گالیوم اسکاندیوم ایتریوم
لیزرهای بافت نرم
- دیود: AlGaAs آلومینیوم گالیوم آرسنید با طول موج 810 نانومتر
- دیود: InGaAs ایندیوم گالیوم آرسنید با دامنه طول موج 940 تا 980 نانومتر
- Nd:YAG نئودیمیوم جفت شده با نارسنگ آلومینیوم ایتریوم
- Nd:YAP نئودیمیوم جفت شده با پروسکایت آلومینیوم ایتریوم
- لیزر دی اکسید کربن
لیزر FR Nd:YAG در عملی انحصاری به نام LANAP (سرواژه اتصال جدید با استفاده از لیزر) کاربرد دارد که نتایج بالینی آن از امکان‌پذیر بودن رشد مجدد ریشه (سمنتوم)، استخوان و PDL در بعضی موارد حکایت دارد.
انجام عمل‌های دندانپزشکی با لیزر در کلینیک دندانپزشکی
کاربرد دقیق لیزر در دندانپزشکی به نوع عمل بستگی دارد. دهان معمولاً بی‌حس می‌شود و از لیزر برای درمان مناسب بافت نرم یا دندان مورد نظر استفاده می‌گردد. اگر درمان بافت نرم انجام شود، معمولاً به دلیل اثر سوزانندگی لیزر با کمی خونریزی مواجه می‌شوید. درمان با لیزر سریع و کاملاً بدون درد است. توصیه می‌کنیم برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد عمل با لیزر با یکی از متخصصان مجرب کلینیک دندانپزشکی تهران اسمایل مشورت کنید. متخصصین ما در جلسه مشاوره دهان و دندان را به دقت به طور کامل معاینه می‌کنند، به اهداف و نگرانی‌های شما گوش می‌سپارند و بهترین طرح درمانی را با استفاده از دستگاه پیشرفته لیزر تهیه می‌کنند. همچنین تمام مراحل عمل پیشنهادی توضیح داده می‌شود تا شما با آگاهی کامل تصمیم خود را اتخاذ نمایید.
مزایای کاربرد لیزر در دندانپزشکی
لیزر در مقایسه با فرز و دریل قدیمی دندانپزشکی از مزایای زیر برخوردار است:
- کاهش اضطراب بیمارانی که از صدای دریل دندانپزشکی ناراحت و برآشفته می‌شوند.
- حفظ بافت سالم هنگام برداشتن پوسیدگی
- کاهش نیاز به بخیه زدن پس از جراحی لثه
- حذف ضرورت بی‌حسی در بعضی عمل‌ها
- به حداقل رساندن احتمال خونریزی به دلیل قدرت لخته کنندگی پرتو نوری لیزر
- کاهش آسیب دیدگی بافت اطراف دندان
- التیام یافتن سریع‌تر زخم
- به حداقل رسیدن خطر عفونت باکتریایی
محدودیت کاربرد لیزر در دندانپزشکی
محدودیت‌های لیزر عبارت است از:
– لیزر را نمی‌توان برای درمان دندان‌هایی به کار برد که پیش از این پر شده‌اند.
– لیزر در بسیاری از عمل‌های متداول دندانپزشکی قابل استفاده نیست. برای مثال لیزر را نمی‌توان برای ترمیم پوسیدگی بین دندانی، اطراف پر کردگی قدیمی و پوسیدگی‌های وسیعی به کار برد که نیاز به روکش دارند. همچنین امکان برداشتن روکش آسیب دیده یا پرکردگی آمالگام یا آماده‌سازی دندان برای گذاشتن پل (بریج) دندانی با لیزر وجود ندارد.
– دریل‌های قدیمی هنوز برای تراش دادن دندان، تنظیم بایت و پولیش و صاف کردن بعد از ترمیم با لیزر مورد نیازاند.
– لیزر ضرورت بی‌حسی را از بین نبرده است.