پست و کور دندان
پس از پایان عصب‌کشی دندان، امکان دارد دندان‌پزشک استفاده از روکش دندان را توصیه کند. در این صورت در برخی از موارد ممکن است به استفاده از پست و کور دندان پیش از ساخت روکش دندان نیاز باشد. پست و کور دندان به افزایش استحکام و استقامت مینای طبیعی دندان و بازسازی ساختار دندان شکسته کمک می‌کند. به طور کلی، پست و کور دندان در کسب نتیجه رضایت‌بخش در ارتباط با استفاده از روکش دندان بسیار مؤثر هستند. در این مقاله تمامی مسائل مربوط به ساخت، مراحل، عوارض و هزینه پست و کور دندان شرح داده می‌شوند.
کور دندان چیست؟
در برخی از مواقع بخش‌های بزرگی از دندان‌ها در اثر پوسیدگی، شکستگی، جدا شدن پرکردگی و یا ایجاد حفره مورد نیاز جهت عصب‌کشی از بین می‌رود. در چنین مواردی بایستی از کور دندان استفاده شود.
به این منظور، دندان‌پزشک جهت آماده‌سازی دندان برای استفاده از روکش، قسمت عمده ساختار از دست رفته دندان را جایگزین می‌کند. در نتیجه شرایط لازم جهت ترمیم دندان فراهم می‌شود.
برای ساخت کور دندان از چه موادی استفاده می‌شود؟
امکان دارد در ساخت کور دندان از مواد مختلفی استفاده شود. معمولا این مواد به کار رفته در ساخت کور دندان شامل موارد زیر می‌باشند:
- آمالگام دندان (فلزی که برای ساخت پرکردگی نقره‌ای دندان استفاده می‌شود)
- کامپوزیت دندان (باندینگ دندان که برای ساخت پرکردگی سفید دندان استفاده می‌شود)
دلیل استفاده از کور دندان
ثبات روکش دندان تا حد زیادی به میزان ساختار دندان که داخل روکش قرار می‌گیرد بستگی دارد. در صورتی که ساختار دندان به میزان کمی فضای مورد نظر را پر کرده باشد، روکش دندان (خصوصاً توسط نیروهای جانبی) به راحتی از محل خود خارج می‌شود.
با تقویت ساختار دندان توسط کور، دندان‌پزشک قادر است که ثبات روکش دندان را افزایش دهد.
پس از تقویت ساختار دندان، میزان مطلوب و مورد نیاز از ساختار دندان در دسترس می‌باشد و موجب سهولت در استفاده از روکش دندان شده و در نهایت میزان ماندگاری روکش افزایش پیدا می‌کند.
در چه زمانی از کور دندان استفاده می‌شود؟
تشخیص زمان دقیق استفاده از کور دندان بر عهده دندان‌پزشک می‌باشد. ولی به طور کلی زمانی که نیمی (و یا بیشتر) قسمت تاج دندان از دست رفته باشد از کور دندان استفاده می‌شود. تاج بخشی از دندان است که بالای خط لثه قرار دارد.
پست و کور دندان چیست؟
ویژگی اصلی پست و کور دندان این است که که پست به اتصال کور به دندان کمک می‌کند.
ساخت کور دندان برای هر دندانی امکان‌پذیر است؛ در حالی که در ارتباط با ساخت پست و کور دندان بایستی توجه شود که پست و کور تنها برای دندانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که قبلاً عصب‌کشی شده باشد؛ چرا که پست در ریشه دندان داخل فضایی که قبلاً توسط بافت عصب دندان اشغال شده باشد، قرار می‌گیرد.
انواع پست دندان
پست دندان از کروم کبالت ساخته شده و در برخی از موارد پست تقویت شده با فیبر سرامیکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ساختار در ریشه دندانی که عصب‌کشی شده است قرار می‌گیرد. در زمان عصب‌کشی، عصب خارج شده و فضای آن توسط ماده مخصوص پر می‌شود. در زمان قرار دادن پست دندان، پُرکردگی بایستی جهت ایجاد فضا برداشته شود. فضای ایجاد شده برای قرار دادن پست درون ریشه دندان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
نوع پست استفاده شده به عوامل مختلفی بستگی دارد. پست دندان در بیشتر موارد پیش‌ساخته شده می‌باشد. اندازه مناسب پست مورد استفاده توسط اندازه دندان مورد نظر تعیین می‌شود.
اگرچه استفاده از پست دندان معمولاً زمانی توصیه می‌شود که تاج دندان دارای حفاظت و پشتیبانی زیادی نمی‌باشد، با این حال به کارگیری پست دندان همیشه ضرورت ندارد. در واقع بسته به استحکام ساختاری مورد نیاز، ضرورت استفاده از پست دندان در هر شخصی تعیین می‌شود.
آیا در همه موارد به استفاده از پست دندان نیاز می‌باشد؟
در ارتباط با استفاده از پست دندان بایستی به موارد زیر توجه شود:
- در صورتی که بیش از نیمی از تاج دندان از دست رفته باشد، برای اتصال کور به دندان بایستی از پست استفاده شود.
- در صورتی که بیش از نیمی از تاج دندان همچنان وجود داشته باشد، استفاده از کور دندان به تنهایی کافی می‌باشد.
پست دندان باعث تقویت دندان نمی‌شود
در طول چندین دهه گذشته به اشتباه تصور می‌شده که پست‌های فلزی دندان سبب تقویت دندان‌ها می‌شوند.
بر طبق تحقیقات انجام شده، استفاده از پست سبب تقویت دندان نشده و در واقع می‌تواند سبب ضعیف شدن دندان‌ها و افزایش احتمال شکستگی دندان می‌شود.
میزان ماندگاری کور دندان چقدر می‌باشد؟
بر طبق مطالعات انجام شده، دندان‌هایی که به شدت دچار آسیب‌دیدگی شده و توسط روکش دندان ترمیم شده‌اند، با استفاده از کور دندان در حدود 50 سال دارای عملکرد مناسب خواهند بود.
پست و کور دندان چقدر دوام دارد؟
تحقیقات و مطالعات زیادی در ارتباط با میزان دوام و ماندگاری پست و کور دندان به انجام رسیده‌اند.
بررسی‌ها نشان می‌دهند که دندان‌هایی که ترمیم آن شامل استفاده از پست و کور دندان می‌باشد (و در نتیجه عصب‌کشی بر روی آن انجام نشده است) و دندان‌های وایتال (دندان‌هایی که دارای عصب زنده هستند و پست ندارند) دارای میزان ماندگاری مشابهی می‌باشند. (75 درصد برای دندان‌های وایتال و 79 درصد برای دندان‌های عصب‌کشی شده).
میزان ماندگاری دندان
عدم موفقیت در ارتباط با استفاده از روکش دندان معمولاً شامل از دست رفتن دندان نمی‌شود، در حالی که میزان عدم موفقیت مرتبط با پست و کور دندان به علت وجود عوارض ناشی از شکستگی دندان بیشتر می‌باشد.
به طور متوسط دندان ترمیم شده توسط پست و کور برای مدت 5/13 سال ماندگار می‌باشد.
بر طبق تحقیقات انجام شده، این میزان ماندگاری نسبتاً کوتاه می‌باشد. علت کم بودن میزان ماندگاری این است که پست و کور دندان معمولاً برای دندان‌هایی که دارای بیشترین میزان آسیب دیدگی هستند به کار برده شده‌اند و در نتیجه دارای دوام کمی می‌باشند. جهت جلوگیری از بروز عوارض پست و کور دندان نیز بهداشت دهان و دندان بایستی به طور کامل و با دقت رعایت شود.
کسب نتیجه رضایت بخش و بلندمدت در این زمینه به وضعیت و شرایط دندان بستگی دارد. مطالعات نشان می‌دهند که در زمان تعیین روش مناسب جهت حفظ دندان (از طریق عصب‌کشی و سپس بازسازی با استفاده از پست و کور دندان و روکش)، امکان دارد انجام اقدامی که از لحاظ عملی امکان‌پذیر باشد در مقایسه با با انتخاب بهترین گزینه درمانی دارای مزایای یکسانی نباشد.
به طور کلی پست فقط در مواقعی استفاده می‌شود که ساختار دندان تا حد زیادی از دست رفته است و امکان قرارگیری کور دندان به شکل مناسب وجود ندارد. در این ارتباط جهت انتخاب بهترین گزینه درمانی بایستی با دندان‌پزشک مشورت شود. در ارتباط با هزینه پست و کور دندان نیز بایستی توجه شود که شرایط دندان‌های افراد با یکدیگر متفاوت می‌باشد و در نتیجه هزینه پست و کور در هر شخصی با شخص دیگر تفاوت دارد.
خارج کردن پست
خارج کردن پست در موارد زیر انجام می‌شود:
- شکستگی دندان و یا پست و کور دندان
- پوسیدگی مکرر دندان که با پست و کور دندان مرتبط باشد
- در زمان نیاز به دسترسی به سیستم کانال ریشه دندان جهت درمان غیر جراحی اندودنتیک
- زمانی که پیش‌آگهی معقول و بلندمدت در ارتباط با ترمیم جدید دندان وجود دارد